Ижод Рустамович Алимов билан биз Медицинская клиника НАНО клиникасида учрашдик – бу ерда суҳбатдошимиз илмий-амалий фаолият юритади.
Ижод Алимов – тиббиёт фанлари номзоди, етакчи нейрожарроҳ, умуртқа ва орқа мия патологияси бўйича мутахассис.
– Сизни тиббиётга нима бошлаб келган, нега айнан нейрожарроҳлик?
– Мен шифокорлар оиласиданман, отам нейрожарроҳ, профессор, 30 йилдан зиёд тиббиёт ОТМда дарс берганлар. Уларнинг кўплаб шогирдлари бор. Мана шу жарроҳлик муҳитида мен тарбияландим ва катта бўлдим. Мен бошқа касбларни ўйлаб ҳам кўрмаганман, шу сабабли ўзимни, ўз фаолиятимни фақат нейрожарроҳлик соҳасида кўрдим.
– Қачондан буён сиз амалиётчи врач-нейрожарроҳсиз?
– 2007 йилдан буён фаолият юритаман. Мана, 14 йилдан бери жарроҳлик билан шуғулланаман. Ҳозирда тиббиёт соҳасида турли-туман янгиликлар рўй бермоқда, илмий-техник тараққиёт ўз таъсирини кўрсатмоқда. Лазерли жарроҳлик, куйдириш каби кўплаб мода бўлган муолажалар мавжуд. Янги бўлгани учун кўп ҳолларда беморларга айнан ўшаларни тавсия этишмоқда. Ҳар қандай замонавий муолажа ҳам тўсатдан, тезкор қабул қилинган қарорларни кўзда тутавермайди. Ўз ишимда енгил ечимлар ортидан қувмай, амалиётларни ўтказиш стандартларига риояшни муҳим деб ҳисоблайман.
– Қаерда ўқигансиз ?
– Мен биринчи Тошкент тиббиёттида ўқиганман. Охирги курсда эканимда уни тиббиёт академияси деб қайта номладилар. ОТМдан кейин клиник ординатурани Республика нейрожарроҳлик марказида ўтадим, кейин Екатеринбургда умуртқа ва орқа мия касалликлари бўйича малака оширдим.
– Сиз каби юқори даражадаги мутахассисларга хорижда яхшигина ҳақ тўланади. Сизга мамлакатимиз ташқарисидан ҳам кўплаб таклифлар тушишига аминман. Кетиш фикри ҳеч туғилмаганми?
– Кимдир Ўзбекистонда ишлаши керак-ку. Тан олишим керак, ҳозирда ҳақиқатан кўплаб шифокорлар хорижда ишлаяпти – ким контракт бўйича, кимдир кўчиб кетмоқда. Ва улар юқори малакали мутахассислар. Мана шундан сифатли врачлик тиббиёти танқислиги келиб чиқяпти. Хорижда мутахассисларга талаблар жуда қатъий, шунинг учун энг яхшилар кетмоқдалар. Гапингиз рост, ҳозиргача мени турли мамлакатларга яхши ҳақ тўланадиган ишларга таклиф этадилар. Охирги таклиф Грузиядан, яхшигина шартлар билан келиб тушди. Аммо мен ўзимизда, Ўзбекистонда ҳам тиббиётни муносиб даражага чиқара олишимизга ва юқори малакали мутахассислар бизга ишлагани келишларига умид қиламан.
– Медицинская клиника НАНО клиникасини ташкил қилиш ғояси қандай туғилди?
– озирда Тошкентда хусусий секторда тиббий хизматларни кўрсатиш спектри анчайин кенг ривожланган, соғлом рақобат ривожланмоқда. Аммо, умуман олганда, клиникалардаги хизматлар ва муолажалар бир-биридан унчалик фарқ қилмайди. Шунда бизда ўзгариш қилиш, саратон касаллиги соҳасида тиббиётни ривожлантириш ғояси туғилди, зеро бугунги кунда бу касаллик кўпчилик учун фожиадир. Афсуски, бу борадаги вазият қониқарли эмас, касалланганлар сони фақат ортмоқда, касалликнинг кечикиб аниқланиши жиҳати мавжуд. Шу сабабли айнан шу йўналишга урғу беришни истадик ва энг яхши врачларни таклиф қилиб, юқори даражадаги тиббий хизматни сифатли сервис билан уйғунлаштирдик. Онкологик диагнозли аксарият беморлар ҳаётларини тугади деб ўйлайдилар, тушкунликка тушадилар.
– Клиникангизнинг бошқалардан фарқли жиҳати нимада?
– Фарқимиз текширув услубларимизда, ускуналарда ёки лаборатория ўзида ҳам кўринади – клиникиз сцинтиграфия аппаратов (нурли диагностиканинг замонавий усули бўлган радионуклид диагностика) билан жиҳозланган. Бу услублар онкологик касалликни, унинг тарқалиши даражасини аниқлашга қаратилган. Ҳамма клиникада ҳам текширувнинг марказлашган услубларига ва беморни янада аниқроқ диагностикалашни йўлга қўйиш имконига эга эмас. Клиниками биз онкологик касалликларга чалинганлар учун хизматлар ва барча зарурий тиббиёт ёрдам кўрсатишнинг тўлиқ циклини ярата олдик.
– Медицинская клиника НАНО очилиши қачон бўлган?
– Клиникамизда иккита бўлинма мавжуд. Терапевтик бўлинма медикаментоз йўл билан хизмат кўрсатади. У ўтган йил ёзда очилди. Очилиш маросимида Президентимиз Шавкат Миромонович Мирзиёевнинг қатнашиши шарафига муяссар бўлдик. Шу билан бир вақтда жарроҳлик бўлимининг қурилишини давом эттирдик, уни қисман бу йил май ойида ишга туширдик. Нега қисман? Чунки қўшимча жиҳозларни сотиб олишни, ходимларни тўплаб, итишни давом эттирдик. Натижада, жарроҳлик бўлинмаси 2021 йил август ойидан тўлақонли иш бошлади.
– Клиника фаолияти жараёни сизни қониқтирадими? Ёки яна бошқа режаларингиз борми?
– Биз шошмаймиз, чунки ҳозирча клиника тўлиқ қувват билан ишлай олмаслигини тушунамиз, лекин фаолиятимиз аста-секин жонланишига умид қиламиз. Албатта, клиникамиз ҳақида сўзлаймиз, ёзамиз, конференция, давра суҳбатлари уюштирамиз, унда фаолиятимиз ва унинг бор кўламини ёритамиз. Биз ҳақимиздаги ахборот онлайн-сервисларда мавжуд, у ердан ҳар ким тафсилотларни билиб олиши мумкин. Биз ўз олдимизга катта талаблар қўйганмиз ва аста-секин уларни адо этамиз.
– Ота-онангиз касбингизга қандай қарайдилар? Сиз билан фахрланадиларми?
– Ёшлигимда, эндигина врачлик йўлини танлаганимда, бу касбнинг бор машаққатларини енгиб ўтган отам сўрагандилар: «Сенга шу керакми?» Мен иккиланмай: «а!» деб айтгандим. Отам ўзларини буткул ишга бағишлагандилар – кунора навбатчилик, тез-тез сафарларга чиқиш, давомий жарроҳлик амалиётлари, хуллас, нейрожарроҳ меҳнатининг бор оғирликларини кўтаргандилар. Лекин, касбимни танлаганимдан кейин, яқинларим мени фақат қўллаб-қувватладилар. Қўллаб-қувватлаш, тушуниш, ғамхўрлик. Менга нисбатан бирорта таъна ёки тушунмовчилик бўлмаган.
– Кунига неча соатни клиникада ўтказасиз? Оилага вақт қоладими?
– Иш графигимиз – эрталаб саккиздан кеч соат бешгача. Аммо кеч келган беморлар бўлади, уларга барча керакли хизматларни кўрсатишга ҳаракат қиламиз, графикдан чиқиб, қоронғи тунгача қолиб кетишга тўғри келади. Аммо оиламга мен бутун дам олиш кунларимни бағишлайман, баъзида, ишдан вақтлироқ чиқа олсам, оқшомларни бирга ўтказамиз.
– Ўз олдингизга янги мақсадлар қўясизми?
– а, шубҳасиз. Икки йил олдин мен PhD – илмдаги биринчи босичимни ҳимоя қилдим, ҳозир доктор диссертациясини ёзяпман, илмий фаолиятни давом эттириш ниятидаман. Яна клиниками замонавий технологияларга ва энг янги жиҳозларга асосланган, али мамлакатимизда учрамайдиган нейрожарроҳлик хизматларини кенгроқ кўламда жорий этиш истагидаман. Бу яқин келажакдаги режаларимдир.
– Сиз бахтли инсонмисиз? Бахт деганда нимани тушунасиз?
– Ҳа, мен бахтлиман. Мен ўз олдимга бир пайтлар қўйган илмий, касбий фаолиятдаги, кўрсатилаётган хизматлар сифати борасидаги мақсадларимга эришишга интиламан. Албатта, бу сифатни фақат беморлар ва ходимлар баҳолай олади. Аммо мен инсонларнинг мулоҳазаларини эшитиб, ички қониқиш ҳис қиламан. Мен учун бахт тушунчаси – бу ўзим танлаган касбда ўзимни намоён эта олиш, оилага эга бўлиш, яқинлар ва қариндошлар қуршовида бўлиш, фарзандлар соғломлиги – мана шу катта бахт, шў сабзимни мента!
– Сиз ўз иштироки билан QVANT илмий-оммабоп журнали лойиҳасини қўллаб-қувватлаган инсонлардан бирисиз. Фикрингизча, мамлакатимизда илмий-оммабоп журналлар керакми?
– Мен илм-фаннинг ўзи ва илмий мақолалар, илмни тарқатиш ва тарғиб қилиш – бу замонавий тараққийпарвар жамиятнинг ажралмас қисмидир, деб ҳисоблайман. Илмий мақолаларсиз илмий тараққиётга эришиб бўлмайди. Интернет макони бефойда, эътиборга арзимайдиган ахборот, жумладан илмий асосга эга бўлмаган мақолаларга тўлиб ётибди. Мен илмий фаолиятни ривожлантиришда ва илм-фанни ўрганишда илмий журналларда чоп этиладиган олимлар мақолаларига, илмий-далилий базага эга материалларни ўрганишга асосланиш тарафдориман.
– Ёш олимлар ва мутахассисларга олдиларидаги мақсадларига эришишда нималарни тавсия қиласиз?
– Биринчи навбатда – ўз устида мунтазам ишлаш, билим даражасини ошириб бориш, бу танланган касб олдидаги масъулиятдир. Виждонли ва молиявий манфаатни устувор билмайдиган врач бўлиш керак. Агар врач сифатли хизматлар кўрсатса, у албатта катта ҳақ тўланадиган мутахассисга айланади. Моддий даромадни ўйлаб юқори даражали профессионал бўлиш иложсиз. Муваффақиятнинг асосий омили – бу танланган ишни севнишдир.