Plankning kvant nazariyasi
XIX asr oxiriga qadar Nyuton nazariyasi ilmiy dunyoqarashda hukmronlik qilardi. Biroq, XX asr boshiga kelib fiziklar atom darajasida klassik mexanika qonunlarini qo‘llab bo‘lmasligini aniqladilar. 1900-yil 14 dekabrda Maks Plank ilgari surgan gipoteza issiqlik tarqalishida energiya uzluksiz emas, balki alohida kvantlar (porsiyalar) bilan chiqarilishi va yutilishi g‘oyasi ilgari surdi. Har bir shunday porsiya-kvant tarqatish chastotasiga proporsional energiyaga ega. Plank, shuningdek, “Plank uzluksizligi” nomi bilan mashhur proporsionallik koeffitsientini ishlab chiqdi. Ushbu gipoteza asosida u tana harorati va ushbu tana chiqaradigan nurlanish o‘rtasidagi nisbatning nazariy xulosasini – Plank formulasini taklif etdi. Plank gipotezasining muvaffaqiyati klassik fizika qonunlarini atomlar yoki elektronlar kabi kichik zarralarga, shuningdek yorug‘lik va modda o‘zaro ta’siri hodisalariga qo‘llab bo‘lmaydi, degan fikr tug‘ilishiga sabab bo‘ladi. Uning tadqiqotlari keyinchalik Albert Eynshteynga yorug‘lik energiyaning diskret kvantlari yoki fotonlar ko‘rinishida mavjud ekanligini aniqlashda yordam berdi. Plank nazariyasi kvant mexanikasi tug‘ilishi lahzasi bo‘ldi.
Inson qon guruhining kashf etilishi
Faqat 1900-yilga kelib Vena universitetidan Karl Landshteyner nega ayrim qon quyishlar muvaffaqiyatli chiqqanu, boshqalari o‘limga olib kelganligining sababini aniqladi. Landshteyner o‘z xodimlarining har biridan qon olib, ulardagi eritrotsitlar va zardobni aralashtirish orqali qon guruhlari tizimini kashf etdi. U bir toifa odamlar qonlarining zardobi boshqa odamlarning eritrotsitlarini agglyutinatsiyalashini ko‘rsatdi.  Agglyutinatsiyaning sababi immunologik reaksiya bo‘lib, unda retsipientning immun tizimi donor qoni hujayralariga qarshi antitela ishlab chiqadi va ularni begona hamda xatarli sanaydi.
Bu immun munosabatga turli odamlar qonida eritrotsitlar yuzasida joylashgan muayyan antigenlar bir-biridan farq qilishi mumkinligi sabab bo‘ladi. Ushbu sinovlarda Landshteyner uch qon turini ajratdi, ular quyidagicha nomlandi: A – 2- guruh, V – 3- guruh va 0 – birinchi guruh. To‘rtinchi (AV) qon guruhi ancha kam uchraydi va boshqalaridan bir-yildan keyin aniqlangan. Bu kashfiyot ilk mvaffaqiyatli qon quyish amaliyoti uchun asos bo‘lgandi.

Nisbiylikning maxsus va umumiy nazariyalari
Agar siz mototsiklda o‘tirib to‘pponchadan o‘q uzsangiz, yo‘lga nisbatan o‘qning nisbiy tezligi uning o‘z tezligi va mototsiklning tezligi yig‘indisiga teng bo‘ladi. Bu yorug‘lik tezligini o‘lchashdan boshqa barcha holatlar uchun to‘g‘ri. Agar mototsikl deyarli yorug‘lik tezligida ketayotgan bo‘lsa va lazer nuri bilan yoritsa, siz esa uning tezligini yo‘l chetida turib o‘lchayotgan bo‘lsangiz,  siz uchun yorug‘lik nurining tezligi mototsikl tezligiga teng bo‘ladi. Ammo mototsiklga nisbatan yorug‘lik oldinga uchib ketadi. Boshqacha aytganda, mototsiklga nisbatan va yo‘l chetiga nisbatan yorug‘lik nurining traektoriyasi ham, uning uzunligi ham turlicha bo‘ladi, demak, vaqt davomiyligi ham o‘zgacha bo‘lib tuyuladi. Bu hodisa vaqtning sekinlashuvi deb ataladi. Natijada, bitta vaziyatning o‘zi turli nuqtai nazarlardan mutlaqo turlicha bo‘lib ko‘rinishi mumkin. Albert Eynshteyn 1905-yilda o‘z nazariyasida faraz qilib aytganki, fizika qonunlari barcha inersial hisoblash tizimlarida bir xil, yorug‘lik tezligi esa barcha inersial hisoblash tizimlarida doimiydir. Shu tariqa, tezlik ortgani sari jism massasi ortib borar ekan, massaga ega birorta ham jism yorug‘lik tezligiga erisha olmaydi, chunki bu holda cheksiz massaga ega jismning tezlashishi cheksiz miqdorda energiyani taqozo qiladi. Mana shu umumiy nisbiylik nazariyasiga asos bo‘ldi, u gravitatsion va inersial kuchlar bir xil tabiatga ega ekanligini qoida o‘laroq ko‘zda tutadi.
Atom yadrosining kashf etilishi
Atom yadrosi Ernest Rezerford tomonidan kashf etilgan bo‘lib, u 1908 va 1913-yillar orasida Gans Geyger va Ernest Marsden tomonidan Rezerfordning o‘zi rahbarligida o‘tkazilgan tajribalarga asoslangan atomning yangi modelini taklif etdi. Rezerford Geyger va Marsdenning α-zarralarning yupqa tilla folgada tarqalishi bo‘yicha ishlari natijalarini tahlil qildi va kutilmaganda, α-zarralarning ozgina qismi 90°dan kattaroq burchakda chetlanishini aniqladi. Bu natija o‘sha paytda hukmron bo‘lgan Tomson atom modeliga zid kelardi (unga ko‘ra atom R ≈ 10-8 sm radiusga ega sfera ichida barobar taqsimlangan manfiy zaryadlangan elektronlardan va o‘shanga teng miqdorda musbat elektrdan iborat sanalgan). Tajribalar natijalariga tayanib, olimlar har bir atom yadroga ega, unda uning barcha musbat zaryadi va massasining aksar qismi jamlangan, degan xulosaga keldilar. Atomning bunday qurilishida alfa- va beta-zarralar, atom markaziga yaqin masofadan o‘tganda, katta chetlanishni boshdan kechiradilar, holbuki bunday chetlanish ehtimoli juda kam. 1911-yilda u atomning yangi modelini taklif qildi, u o‘sha kundan boshlab barcha zamonaviy nazariyalarning asosi bo‘lib kelmoqda.

Insulin ixtirosi
Diabet alohida tibbiy kasallik sanalishiga ancha bo‘lgan esa-da, uning sabablari XX asrga qadar sir bo‘lib kelgan. 1920–yillarda, diabet hali ham o‘limga olib boruvchi kasallik sanalganda, olimlar uni davolashning yagona yo‘li parhyez deb hisoblardilar, u bemor hayotini bir-yilga uzaytirardi. 1889-yilda nemis olimi Oskar Minkovskiy, itning oshqozon osti bezini olib tashlab, keyinchalik jonivorda diabet yuzaga kelganligini aniqladi. Bu voqyea organizmga qondagi qandni to‘g‘ri ishlatish imkonini beruvchi oshqozon osti bezida ishlab chiqariladigan antidiabetik omil mavjudligining ilk namoyishi bo‘ldi. Ushbu faktor insulin deb ataldi va uni amaliyotda ajratib olish 1921-yilda Toronto universiteti olimlari jamoasi tomonidan amalga oshirildi. Olimlar itlardagi oshqozon osti bezi kirish oqimlarini sekinlashtirib, bezda pankeretik shira ajralishiga to‘sqinlik qildilar. Bir necha haftadan keyin, tashqi sekretor hujayralari halok bo‘lgach, minglab orolchalar tirik qoldi va ulardan oshqozon osti bezi olib tashlangan itlarda qon miqdorini ishonarli kamaytiruvchi oqsillarni ajratib olindi. 1922-yilda diabetdan aziyat ko‘radigan 14 yoshli o‘smirga birinchi insulin in’eksiyasi kiritildi.

Penitsillinning kashf etilishi
1928-yilda Aleksandr Fleming – shotlandiyalik shifokor olim oddiy stafilakokk bakteriyalari ishtirokida tajribalar seriyasini boshladi. Ta’til davrida laboratoriyani tark etgan olim bir nechta emlangan namunalarni o‘z stolida qoldiradi. Ishga qaytganda, Fleming o‘zi stafilakokk bakteriyalarini yetishtirayotgan, usti ochiq Petri chashkalaridan birida mog‘or hosil bo‘lganligini ko‘radi. Shuningdek, u bevosita mog‘or koloniyasining atrofidagi bakteriyalar halok bo‘lganligini payqaydi – buni mog‘or atrofidagi agarli gelni eritish va tozalash isbotlaydi. U mog‘orni ajratib, Penicillium oilasiga mansubligini belgilashga muvaffaq bo‘ladi. Bu mog‘or skarlatina, pnevmoniya, gonoreya, meningit va difteriya kabi kasalliklarni uyg‘otuvchi barcha patogenlarga qarshi samarali ekanligini aniqlaydi. Biroq, bakteriyalarni mog‘orning o‘zi emas, balki undan chiqqan shira halok qilgandi. Bu shirani Fleimng penitsillin deb ataydi. Penitsillinni katta miqdorda ajratib olish murakkab vazifa bo‘ldi va uni faqat 12-yildan keyin olimlar Xouard Flori va Ernst Cheyn uddalay olishdi.

Sun’iy urug‘lantirish 
2018-yil ma’lumotlariga ko‘ra, ekstrakorporal urug‘lantirish (EKU) va bepushtlikni davolashning boshqa ilg‘or uslublari natijasida tug‘ilgan chaqaloqlarning umumiy soni “8 milliondan ziyod”ni tashkil qiladi. Biroq, 1978-yilda EKU nihoyatda tajribaviy xarakterga ega edi. Robert Jeffri Edvards va Patrik Stepto 1960–yillarda Buyuk Britaniyada hamkorlikda ish boshladilar. Ular bolali bo‘lishda muammolarga ega juftliklarga ona tuxumhujayrasini olib va urug‘lantirilishi bilan bachadonga qaytarish orqali yordam berish mumkin deb hisoblardilar. O‘tkazilayotgan tadqiqotlarning axloqqa zidligi va ma’naviyatsizligida ayblangandan keyin, olimlar Oldxemda o‘z bazalariga asos soldilar, tajribaviy davolashga o‘z ixtiyori bilan rozi bo‘lgan ayollar esa, yetarlicha topildi. Natijada, 1978-yilda Luiz Braun – EKU yordamida urug‘lantirilgan ilk odam dunyoga keldi.